تندینوپسی آشیل با نام متداول تندونوسیس (Tendonitis) آشیل شناخته می شود, اگرچه نام تندینوپسی اصطلاح صحیح پزشکی آن می باشد. این عارضه یکی از منابع اصلی درد آشیل می باشد که معمولا ایجاد درد در ساق و پاشنه می کند. این آسیب دیدگی یکی از آسیب های شایع دویدن می باشد که در نتیجه استعمال مفرط ایجاد می شود.

تاندون آشیل در بالای پاشنه قرار دارد و بخش پایینی عضله ساق را تشکیل می دهد. تاندون آشیل ادامه عضله گاسترو (Gastrocnemius) و سولئوس (Soleus) می باشد و به استخوان پاشنه متصل می شود. این تاندون قویترین تاندون بدن بوده و وظیفه آن انتقال نیروی عضلات بمنظور ایجاد نیروی push off در زمان دویدن و راه رفتن می باشد.

تندینوپسی آشیل بوسیله انحطاط تاندون شناسایی می شود که این امر در زمانیکه فرد عمل جراحی تاندون آشیل دارد قابل رویت می باشد. تندونوسیس آشیل در واقع بصورت تفکیک تاندون با یک جراحت کانونی در تاندون بدون پاسخ تورمی در آن می باشد. منظور از انحطاط این می باشد که تاندون دارای استقامت کششی اولیه نمی باشد و ممکن است که با ادامه فعالیت ورزشی دچار پارگی شود.

از آنجائیکه در عمل جراحی نمونه ای از بافت بمنظور تعیین تندونوسیس آشیل (انحطاط آشیل) یا تندونیتیس آشیل (ورم آشیل) برداشته می شود, این وضعیت به تندینوپسی دلالت دارد. تندینوپسی آشیل ممکن است با افزایش سن رخ دهد. با افزایش سن توانایی بازسازی بافتهای آسیب دیده کاهش میابد و کیفیت تاندون بدتر می شود.

علائم ونشانه های تندینوپسی آشیل

 این عارضه معمولا بصورت تدریجی ایجاد می شود و معمولا در افراد بالای 40 سال رایج می باشد. در این عارضه درد آشیل وجود دارد, که با افزایش فعالیت بدتر نیز می شود و منطقه کانونی انحطاط به تماس حساس می باشد. اغلب در صبح این تاندون سفت بوده و همچنین این تاندون در مقایسه با تاندون آشیل سالم ظاهر ضخیم تری دارد.

اختلاف بین تندینوپسی آشیل و پاراتندینوپسی آشیل این است که ناحیه درد در تندینوپسی آشیل در زمان حرکت بالا و پایین قوزک مقدار کمی حرکت می کند. این بدان دلیل می باشد که تاندون آشیل در زمان حرکت قوزک حرکت می کند اما پاراتاندون آشیل حرکت نمی کند.

درمان تندینوپسی آشیل

از آنجائیکه این عارضه معمولا با ورم همراه نمی باشد لذا استفاده از داروهای ضدورم نه تنها موثر نمی باشد بلکه می تواند, از طریق جلوگیری از فعالیت شیمیایی در درمان که باعث ترمیم می شود, اثر عکس داشته باشد.

استفاده از پروتکل PRICE که شامل محافظت,استراحت, یخ, فشار و موقعیت سربالا می باشد جهت کاهش علائم مناسب می باشد. استفاده از کیسه های یخی برای مدت 20 دقیقه در هر دو ساعت نیز می تواند مفید باشد.

استفاده از تجهیزات قوزک بند مناسب, اگر در استخوان پاشنه در نقطه ای که تاندون آشیل متصل می باشد درد وجود داشته باشد, جهت تسکین علائم مفید می باشد. در مواردی که درد کمتری وجود دارد استفاده از ساپورتهای آشیل می تواند باعث تسکین علائم شود و می تواند باعث ادامه فعالیت شود, اگرچه تندینوپسی آشیل احتیاج به درمان پزشکی بمنظور کاهش علائم بدون ریسک پارگی تاندون دارد.

نکته کلیدی در ریکاوری کامل این تاندون اینست که بوسیله افزایش بار تدریجی باعث بهبود آن شویم. این امر ممکن است احتیاج به سه ماه استراحت از فعالیت ضربه ای زیاد داشته باشد زیرا که بافتهای کلاژن که بدن جهت تعمیر تاندون آشیل آسیب دیده تولید می کند 3 ماه طول می کشد, تا به بلوغ برسند. در این مدت فعالیتهای غیر ضربه ای مانند پیاده روی در استخر مفید می باشد.

در این مدت, فرآیند درمان بوسیله فعالیتهایی که دمای تاندون را بالا می برند و افزایش فعالیت متابولیک را ایجاد می کند تسریع داده می شود. چنانچه تاندون در حال ترمیم می باشد فیزیوتراپ با استفاده از حرکات ملایم سعی در بازگردانی مقاومت تاندون می کند.

تحقیقات اخیر نشان داده اند که فرآیند ریکاوری با استفاده از تمرینهای خارج از مرکز استقامتی عضله بهینه می شوند. تمرینهای خارج از مرکز عضله ای به تمریناتی اشاره دارد که عضلات در حین انقباض کشیده می شوند.

همچنین فیزیوتراپ به بررسی همترازی بدن می پردازد تا ببیند عوامل بیومکانیکی در بروز تندینوپسی آشیل موثر بوده است یا خیر. پرونیشن (قوس به سمت خارج) بیش از حد موقعیت پا (تمایل به صافی کف پا) باعث اعمال تنش زیاد به آشیل شده و منجر به تندینوپسی آشیل می شود. در چنین مواردی ارزیابی کامل بیومکانیکی خیلی مفید می باشد. اگر صافی کف پا وجود داشته باشد به منظور اصلاح این مشکل استفاده از کفی کفش مناسب موثر می باشد. اگر مفصل قوزک یا مفاصل پا سفت باشند, فیزیوتراپ به منظور بازگردانی رنج نرمال حرکتی آنان را متحرک می سازند. این امر باعث حذف بار زیادی از تاندون و نرمال کردن بیومکانیک پا می شود.

در موارد ماندگار تندینوپسی آشیل, تزریق آپروتینین در اطراف تاندون موجب جلوگیری از انحطاط تاندون می شود. آپروتینین یک نوع پروتئین می باشد که جلوی آنزیمی به نام متالوپروتئاز را می گیرد, زیرا این آنزیم باعث انحطاط پروتئینی می شود که بافت تاندون را می سازد. این دارو همچنین نشان داده که در تندینوپسی یک عدم تعادل بین متالوپروتئاز وجود دارد و آپورتنین باعث از بین بردن این عدم تعادل می شود. همچنین, آپروتنین اثرات جانبی کرتیکواستروئیدی را ندارد و اگر لازم باشد می تواند چندین بار تزریق شود.

روش دیگری که در حال حاضر در اسکاندیناوی استفاده می شود از این فرضیه استفاده می کند که شریانهای خونی جدید که در تاندون مریض رشد می کنند منبع درد می باشند. در این روش درمان, که در مطالعات اولیه نتایج امیدوار کننده ای داشته است, داروی اسکلیروسانت (Sclerosant) به این شریانهای خونی تحت اسکنر التراسوند تزریق می شود. تزریق این دارو به این شریانها باعث تخریت این شریانها و در نتیجه منبع درد می شود. هرچند, اگر در این حالت همچنان انحطاط تاندون وجود داشته باشد ممکن است که تاندون دچار ضعف مکانیکی باشد, لذا همچنان تحقیقات بیشتری تحت انجام می باشد.

در شرایط شدید تندینوپسی آشیل, که درمان توانبخشی در 6 ماه موثر نبوده است, لذا انجام عمل جراحی ضروری می باشد. البته باید توجه داشت که انجام عمل جراحی حتی توسط بهترین جراح موفقیت 100 درصدی نخواهد داشت.

عمل جراحی شامل حذف بافتهای منحطط و تلاش برای بازگردانی تاندون به سطح مقاومت کششی مناسب می باشد. این بدان معنی می باشد که بعد از عمل جراحی فرآیند توانبخشی جهت بازگردانی استقامت نرمال لازم می باشد. تمرینهای خارج از مرکز عضلانی تحت نظر فیزیوتراپ متخصص لازم می باشد.

پیشگیری از تندینوپسی آشیل

خطا در زمان انجام فعالیتهای ورزشی باید اجتناب شود. شدت, مدت زمان و فرکانس تمرینات باید ضبط شود و به تدریج افزایش یابد. افزایش ناگهانی فعالیتهای ورزشی باید اجتناب شود, چنانکه افزایش ناگهانی دلیل شماره یک تندینوپسی آشیل می باشد.

عدم تعادل استقامت و انعطاف پذیری منجر به ناهمترازی می شود که این امر موجب اعمال تنش زیاد روی تاندون آشیل می شود. استقامت و انعطاف پذیری باید با استفاده از تمرینهای مناسب حفظ شود.

استفاده از زمین مناسب برای ورزشهای مختلف و همچنین استفاده از کفش های مناسب از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. تغییر ناگهانی زمین بازی نیز باعث افزایش اعمال تنش بروی تاندون آشیل می شود. استفاده از کفی کفش ضدضربه جهت کاهش بار از روی تاندون آشیل بسیار مناسب می باشد.